Paradoxo do observador

Expresión empregada polo lingüista estadounidense William Labov, pioneiro no ámbito da sociolingüística, para referirse a un dos problemas fundamentais da investigación nesta disciplina, derivado dun conflito inevitable entre os obxectivos que se perseguen e as implicacións dos métodos de recollida de datos empregados. Podemos resumir a súa formulación do modo seguinte: os datos máis valiosos para a análise sociolingüística son os correspondentes aos estilos máis espontáneos (o vernáculo), que unicamente xorden cando os falantes non se senten observados; con todo, e niso radica o paradoxo, o único medio que pode empregar o sociolingüista para recoller estes datos é a observación sistemática. O recoñecemento deste efecto do investigador sobre os seus datos deu lugar ao desenvolvemento de protocolos de entrevista e técnicas de recollida de datos que, aínda que non garanten o acceso ás formas xenuinamente vernáculas, si permiten unha aproximación controlada e progresiva a ese estilo de fala.