Guión

Tamén marco, esquema ou escenario

1. En psicoloxía cognitiva emprégase este termo (Schank e Abelson, 1977) para referirse aos constructos mentais, creados de acordo con experiencias previas e formados por un conxunto de roles e conceptos prototípicos, que serven ao individuo para organizar e estruturar o seu coñecemento da realidade. Os roles e conceptos incluídos nun guión posúen uns trazos semánticos determinados e asociados entre si, pertencendo polo xeral ao mesmo campo conceptual e están conectados entre si mediante relacións de sinonimia, antonimia ou reciprocidade. En función do coñecemento que todo individuo ten do guión dunha situación concreta, élle posible comportarse de xeito adecuado a ela e entender as causas e o desenvolvemento da secuencia de sucesos. Os guións só son comprensibles dentro dun contexto cultural determinado e varían (en parte ou na súa totalidade) dunha cultura a outra; por iso é necesario que un falante saiba cales son os aspectos que implica o guión dunha situación comunicativa determinada para poder interpretala. O coñecemento cultural implícito nun guión, no caso de quen están aprendendo unha segunda (ou terceira) lingua, é fundamental e ha de impartirse como un contido máis dentro do programa de estudos se é necesario.

O exemplo de guión manexado por Schank e Abelson (1977) é o “guión dun restaurante”. Consiste no coñecemento dos feitos que teñen lugar nun restaurante e das pautas de conduta (verbal e non verbal) relevantes e adecuadas nese contexto. Así pois, un falante sabe que un restaurante é un local onde se serve comida aos clientes, e onde os clientes sentan á mesa, piden a comida que aparece nun menú, comen, pagan a conta e vanse, e no que os cociñeiros, camareiros e o resto do persoal que traballa no restaurante encárgase de preparar, servir a comida e fregar os pratos ou limpar o local. Coñecer este guión permite entender secuencias do tipo: Juan tiña fame. Entrou nun restaurante. Ás oito da tarde, pagou e foise. Feitos como Juan sentou á mesa / déronlle mesa, trouxéronlle o menú, pediu a comida, o camareiro tróuxolla e comeu non se mencionan, pero o coñecemento que o receptor da mensaxe ten do guión dun restaurante, é dicir, a secuencia normal de acontecementos nesta situación, proporciónalle esta información.