Coll, C.; Pozo, J. I.; Sarabia, B. & Valls, E. 1992. Los contenidos en la Reforma. Enseñanza y aprendizaje de conceptos, procedimientos y actitudes. Madrid: Santillana / Aula XXI.
Existen dous factores que condicionan a intervención educativa e que han de terse en conta como punto de partida para a aprendizaxe: o nivel de desenvolvemento cognitivo dos estudantes e os seus coñecementos previos, isto é, as concepcións e representacións que xa posúen acerca dos temas que se abordan na aula. A pesar de que os coñecementos previos poden variar en contido, dependendo da área (física, lingua, etc.), e tamén na súa natureza (poden ser procedimentais, descritivos, máis ou menos xerais, etc.), posúen varias características comúns: trátase de construcións persoais, froito da interacción co medio, e moitas veces previas á instrución; non son científicos, aínda que teñen un gran poder de predición, o que os converte en funcionais, é dicir, fanse útiles como instrumentos de interpretación do mundo; son tamén estables e resistentes ao cambio, ademais de implícitos, é dicir, que se descobren a través das actividades ou predicións do alumno.
Pódense distinguir tres tipos de concepcións previas, de acordo coa súa orixe: espontáneas (orixinadas a partir da relación co medio e baseadas en regras causales e intuicións); inducidas (procedentes da contorna social e asimiladas individualmente) e analóxicas (procedentes do traslado de modelos ou concepcións formadas noutras áreas, co fin de comprender conceptos daquelas nas que non se teñen ideas específicas, ben sexan espontáneas ou inducidas). No ensino de linguas estranxeiras, as fontes máis importantes de coñecementos previos do alumno son a instrución recibida anteriormente na L2 e os coñecementos previos ou adquiridos na L1.
Os coñecementos previos non han de ser substituídos, senón reconstruídos, de xeito que se aproximen progresivamente aos coñecementos científicos ou académicos. Nesa modificación é fundamental a conexión do coñecemento escolar co mundo cotián do discente para que este perciba a súa utilidade. Para activar as ideas previas e poder actuar sobre elas, o profesor pode recorrer a diversas técnicas ou actividades: cuestionarios ou enquisas, entrevistas, tests, probas iniciais, debates, etc.
Entradas relacionadas:
Bibliografía:
Pozo, J. I., Limón, M., Sanz, A. & Gómez Crespo, A. 1991. “Conocimientos previos y aprendizaje escolar.” Cuadernos de Pedagogía 188: 12-14.